Si Mang Romeo, Isang Tour Guide sa Bundok Pinatubo

 

Si Mang Romeo ay isa sa mga maraming tour guide sa Bundok Pinatubo. Apatnapu’t dalawang taong gulang (42) na at may anim (6) na anak, labing-pitong taon (17) ang pinakamatanda. Mga dalawang beses sa isang buwan lamang siya nakakapag-gabay ng turista dahil may sinusunod silang sistema. Nakalista ang mga pangalan ng mga tour guide, at batay sa bilang, doon pipiliin ang mga susunod na mag-gagabay sa mga turista. Patas ang sistema upang mabigyan ng pagkakataon ang bawat isa sa mga tour guide.

430 piso ang naiuuwing kita ni Mang Romeo sa bawat isang trip. May bawas na ito mula sa Barangay bilang kontribusyon para sa Health Insurance ng mga tour guide. Dati, 300 piso lamang ang kinikita ng bawat tour guide. Ayon sa aming kaibigang tubong Tarlac, maganda na ang kitang 430 sa probinsya. Napakalaking tulong ito.

Magsasaka si Mang Romeo, at dagdag kita lamang ang pagiging tour guide. Nagtatanim siya ng gabi at kamote. Paminsan-minsan ay nagtatrabaho naman siya ng arawan sa ibang sakahan. Depende sa ani, maaaring kumita siya ng 1,000 pisong libo.

Sumabit lamang si Mang Romeo sa likod ng aming 4-wheel drive na sasakyan. Sigurado ako na nalanghap na niya ang mga alikabok. Sanay na siguro. Bakit kaya hindi siya maaaring sumakay sa loob? Hindi kakasya si Mang Romeo sa aming sasakyan, subalit hindi ko siya natanong kung ano ang kaniyang pananaw na nakasabit lang ang mga tour guide sa likod ng sasakyan, lalo na kapag may bubong ito. Inisip ko, kapag nakabitaw lamang ng sandali si Mang Romeo at sa bilis ng takbo ng sasakyan, maaari siyang mahulog at madagok ang ulo sa mga naglalakihang bato. Paano na kaya ang kaniyang pamilya?

Magaan makasama si Mang Romeo. Walang kareklamo-kramo, at maaninag mo ang positibong pananaw sa buhay. Sa ating mga maaarteng taga-siyudad na sobrang taas ng ere dahil may “pinag-aralan kuno,” siguro ilan sa atin ay maawa kay Mang Romeo, subalit hindi ko nabakas kay Mang Romeo ang hirap ng buhay. Marahil ay hindi ko pa siya lubos kilala at maikli lamang ang aming pagsasama. Kalimitan pa nga ay hindi namin siya napapansin dahil sabik kami sa kagandahan ng kapaligiran. Ginawa pa nga naming photographer si Mang Romeo at maganda ang kaniyang mga kuha. Malay natin, kung hindi naging magsasaka si Mang Romeo, baka isa siyang magaling na photographer at baka mahilig din siyang magtrek.

Nang tuluyan nga kaming nagkahiwalay, kumaway pa siya kahit malayo na kami. Salamat po, Mang Romeo.

Bilang isang Buddhist, naisip ko, sana sa susunod na buhay, isang mabuting alkalde na siya ng Capas, Tarlac o kaya ay isang mambabatas na taga-Tarlac at gagawa siya ng mga batas ayon sa kapakanan ng mga magsasaka. Ako naman ay isang 4x4 car driver at babangain ko ang mga nakakainis na mga feeling “sosyalera at sosyalero” at magdadahilan na lang ako na, “Grabe, sorry ha, naisip ko kasi si James, kaya I didn’t see you. Send me na lang the medical bill, pwede? Yaya, ang checkbook!”

English translation:

Mang Romeo is one of the many tour guides in Mount Pinatubo. He is 42 years old and has six children, with the oldest being 17. He only guides tourists about twice a month because they follow a system. The names of the tour guides are listed, and based on the order, the next guides are chosen to lead tourists. This system is fair, allowing each tour guide a chance to work.

Mang Romeo earns 430 pesos per trip, with a deduction for the Barangay's contribution to the health insurance of tour guides. Previously, each tour guide earned only 300 pesos. According to our friend from Tarlac, the 430 pesos is a good income in the province, and it’s a huge help.

Mang Romeo is a farmer, and being a tour guide is just an additional source of income. He plants gabi (taro) and camote (sweet potato). Occasionally, he works as a day laborer on other farms. Depending on the harvest, he can earn about 1,000 pesos.

Mang Romeo simply hung on to the back of our 4-wheel-drive vehicle. I'm sure he’s inhaled the dust by now. He’s probably used to it. But why can’t he ride inside the vehicle? Mang Romeo wouldn’t fit inside our car, but I didn’t ask him what he thought about tour guides hanging at the back, especially when there’s a roof. I thought that if Mang Romeo lost his grip for just a moment and with the speed of the vehicle, he could fall and hit his head on the large rocks. What would happen to his family then?

It’s easy to be with Mang Romeo. He doesn’t complain, and you can see his positive outlook on life. To some of us city folks, who might feel superior because of our “so-called education,” we might pity Mang Romeo, but I didn’t sense hardship in him. Perhaps I don’t know him well enough, and we didn’t spend much time together. Often, we didn’t even notice him because we were so excited by the beauty of the surroundings. We even made Mang Romeo our photographer, and his shots were great. Who knows? If Mang Romeo hadn’t become a farmer, he might have been a great photographer, and maybe he loves trekking as well.

When we finally parted ways, he waved even though we were far away. Thank you, Mang Romeo.

As a Buddhist, I thought to myself that in his next life, I hope he becomes a good mayor of Capas, Tarlac, or perhaps a lawmaker from Tarlac, making laws for the welfare of farmers. As for me, I’ll be a 4x4 car driver, and I’ll run over those annoying “sosyalera and sosyalero” people, making excuses like, “Sorry, I was thinking of James, that’s why I didn’t see you. Just send me the medical bill, okay? Yaya, the checkbook!”

Balik sa Mount Pinatubo Travel Guide